Nowa Wieś początki.

Wikipedia podaje, iż w Polsce jest 117 podstawowych miejscowości o nazwie Nowa Wieś z czego 28 jest w województwie mazowieckim. 

Mnie interesuje na Nowa Wieś, która leży w powiecie żyrardowskim, w gminie Wiskitki, parafii Miedniewice. Obecnie mieszka tam około 100 osób. Wieś położona jest nad niewielką rzeczką Chełmną, którą niełatwo jest znaleźć na mapie.  Jest ona dla mnie ważna, bo to wieś moich dziadków ojczystych, ale wycieczka w przeszłość pokazała, że również innych prapra... przynajmniej 250 lat wstecz. Dlatego chciałabym tą wieś jakoś wyróżnić z pozostałej setki i napisać coś o jej powstaniu. 

Poza Wikipedią w sieci można znaleźć informacje o pracach archeologicznych prowadzonych przy okazji budowy autostrady A2, która przechodzi przez skraj wsi. Mamy tu opis znalezisk archeologicznych dotyczących tak dawnego osadnictwa, że o Nowej Wsi jeszcze być nie może mowy, ale wskazujących na pradawne ślady osadnictwa na tym terenie. Artykuł jest może trochę długi, ale z uwagi na skromność publikacji dotyczącej tych terenów pozwalam sobie zamieścić go w takim obszernym zakresie.  Poniżej link i fragmenty artykułu:

http://www.archeologia.uksw.edu.pl/en/node/85

Nowa Wieś, woj mazowieckie (2009)

Joanna Wawrzeniuk on Wed, 01/04/2015 - 00:14

Stanowisko pod względem fizjograficznym położone jest na terenie znajdującym się w obrębie Niecki Mazowieckiej. Obszar stanowiska to najwyższy punkt prawie płaskiego terenu, który stanowi zdenudowaną wysoczyznę morenową, porozcinaną siecią cieków wodnych. Od strony hydrograficznej, stanowisko mieści się na terenie znajdującym się w dorzeczu rzeki Rawki (płynącej w odległości ok. 3,0-4,0 km na zachód) i rzeki Bzury od strony wschodniej oraz sieci dopływów tych rzek. Najbliżej badanego stanowiska płynie rzeka Chełmna (od strony zachodniej) oraz rzeka Sucha i Sucha Nida (od strony wschodniej).

Archeologiczne badania ratownicze na stanowisku Nowa Wieś 11 (22) AUT 69 pozwoliły na zweryfikowanie wcześniejszych ustaleń dotyczących zasięgu stanowiska, jak również umożliwiły pozyskanie zabytków wiązanych chronologicznie z osadnictwem neolitycznym, jak również osadnictwem z wczesnej epoki brązu, epoki brązu, średniowiecza, późnego średniowiecza, nowożytności oraz czasów współczesnych (II wojna światowa). 

W ramach przeprowadzonych badań zarejestrowano 289 obiektów nieruchomych, które określono jako obiekty o charakterze osadowym, natomiast pod względem funkcjonalnym wydzielono: doły posłupowe, jamy o charakterze osadowo-gospodarczym oraz jeden obiekt prawdopodobnie o charakterze mieszkalnym, jak również liczne obiekty o bliżej nieokreślonej funkcji. Pod względem chronologicznym obiekty wydatowano artefaktualnie na (fazy zasiedlenia): pradzieje, neolit (kultura ceramiki sznurowej), wczesną epokę brązu (kultura trzciniecka), epoka brązu (kultura łużycka), średniowiecze, późne średniowiecze, nowożytność oraz okres II wojny światowej. W trakcie badań zadokumentowano również warstwę kulturową (o miąższości od 0,1 m do 0,24 m), którą zarejestrowano w na części badanego terenu. Łącznie z eksploracji warstwy ornej, kulturowej oraz obiektów pozyskano 1967 zabytków masowych oraz 12 zabytków wydzielonych. Z obiektów nieruchomych pozyskano 1176 zabytków masowych oraz 5 zabytków wydzielonych. Natomiast z wyróżnionej warstwy kulturowej w części południowej stanowiska pozyskano 101 zabytków masowych (zabytków ceramicznych).

Do najciekawszych znalezisk należy zaliczyć obiekt 190, datowany artefaktualnie na wczesną epokę brązu i wiązany z kulturą trzciniecką. Na uwagę zasługują również bliżej nieokreślone funkcjonalnie obiekty, skoncentrowane w części południowej wykopu, które znajdowały się w bezpośrednim sąsiedztwie warstwy kulturowej. Są to obiekty o kształtach dość regularnych – w planie płaskim, jak również w przekroju pionowym zaokrąglony prostokąt, jednolitym wypełnisku, o wymiarach: długość od ok. 1,5 m do ok. 2 m, szerokość ok. 0,6/0,7 m, miąższość ok. 0,30 m, dłuższym bokiem usytuowane na lini N-S lub E-W.

Występowanie na badanym obszarze zabytków (zwłaszcza ruchomych) z pozostałych (odnotowanych) okresów chronologicznych, należy najprawdopodobniej wiązać z okazjonalnymi i krótkotrwałymi działaniami człowieka w przeszłości. Zasięg występowania zabytków ruchomych jest również pochodną procesów podepozycyjnych, działalności człowieka współczesnego, związanej z uprawą badanego obszaru oraz pobliskiego terenu, jak również pochodną procesów naturalnych i przyrodniczych, związanych przede wszystkim z wylewami rzek, których ślady również odnotowano w ramach wytyczonych i przebadanych wykopów, a także sondaży i analiz geologicznych.

Dotychczasowe rozpoznanie za pomocą badań powierzchniowych oraz wykopaliskowych (o charakterze badań ratowniczych) nie pozwala na pełne określenie zasięgu badanego stanowiska. Badania ratownicze przede wszystkim potwierdziły obecność stanowiska archeologicznego, przy jednoczesnym zweryfikowaniu jego częściowego zasięgu.

Teraz spójrzmy na nie tak odległe ślady wsi. W Tabelli miast, wsi, osad Królestwa Polskiego wydanej w 1827 roku Nowych Wsi jest już tylko 65 i oczywiście jest też moja. Przynależy wówczas do województwa mazowieckiego, powiatu sochaczewskiego, parafii Szymanów. Liczebność mieszkańców wsi określono na 164 osoby mieszkające w 17 domach. To ostatnia pozycja umieszczona na poniższym wykadrowanym fragmencie.

Tabella Miast i wsi 1827 rok.

Wówczas wieś była ludniejsza, ale to zapewne wynikało z większej liczby dzieci w rodzinach, bo liczba domów 17 nie jest chyba większa niż dzisiaj.

Niestety nie ma mojej Nowej Wsi w Lustracji Województwa Rawskiego z 1879 roku, ale nie wynika to z winy mieszkańców, a właścicieli wsi, którzy nie pozwolili wsi zlustrować, ba nie pozwolili jej zlustrować już w 1620 roku, 1630 roku, 1664 roku. Istniała oczywiście możliwość, że mojej Nowej Wsi jeszcze nie było, ale okazało się, że jest o niej informacja w starszej lustracji. Zresztą we wspomnianej wyżej lustracji z 1879 roku podano, iż fakt, braku zgody właścicieli na lustrację  był przedmiotem bezskutecznych skarg do sejmu. 

Kiedy zatem wieś powstała? 

Jest ona wskazana w Lustracji Województwa Rawskiego z 1564 roku, gdzie wieś jest wymieniona pod nazwą Nowa wieś Chełmno. Napisano wówczas, iż Imć P Sendomirski tę wieś posadził ktora ieszcze ma rok woley  

Poniżej kadr pochodzący z tej lustracji.

Jeden akapit wcześniej mamy wyjaśnienie, iż wsie te (razem z Oryszewem i Miedniewicami): Przed tym do Starostwa Sochaczewskiego należące dziś ie Dzierży obyczaiem Frymarku Imć P. Stanisław Wolski kasztelan Sendomirski Marszałek Nadworny za insze Wsi ktore leżą w wyzszey Ziemi Bronowo, Broziewo y Kalinowa.

Poniżej ten fragment. 

Z tym frymarkiem rzecz nie jest jednak uczciwa. Informację o tym znalazłam w komentarzu do Mapy Mazowsza w drugiej połowie XVI wieku opracowanej w 1973 roku:

Niektóre dobra królewskie rozdane lub obciążone sumami zastawnymi wyszły z rąk królewskich. Wprawdzie niektóre z tych dóbr (...) w wyniku postępowania egzekucyjnego z lat 1563-1570 powróciły do skarbu faktycznie lub formalnie (...) jednak kilka cenniejszych majątków ziemskich skarb państwa stracił bezpowrotnie. Do takich zawłaszczonych przez Wolskich od czasów Jana Olbrachta należały dobra królewskie Oryszew - Miedniewice -(wraz z Nową Wsią) wraz ze znacznym obszarem leśnym oderwanym od Puszcz Miedniewskiej i Wiskickiej w starostwie sochaczewskim. Był to według późniejszych lustratorów "frymark wątpliwy" (LR XVII, s. 34; LR XVI s. 79-82), lecz i najbardziej szkodliwy i pod każdym względem niedopuszczalny, a ponadto wówczas wyjątkowy, ponieważ zamieniono dobra królewskie  (dzierżawa Bronowo w ziemi wiskiej) za królewskie (Oryszew-Miedniewice) "które nigdy nie były szlacheckie", jak z oburzeniem stwierdzili w 1616 r. lustratorzy dodając, iż dobra te przeszły na własność szlachecką drogą uzurpacji. Zatwierdzenie tego frymarku nastąpiło w 1567 r.

Krzysztof Kaliński w swojej książce "Z dziejów Bolimowa" podaje podobnie jak się wydaje na podstawie lustracji województwa rawskiego, iż:

... Z części włók Woli Szydłowieckiej i sąsiedniej Czerwonej Niwy oraz na skraju puszczy przed 1564 r. Stanisław Wolski, marszałek nadworny osadził nową wieś Chełmno, później nazwaną Nowa Wieś. Rewizorowie królewscy orzekli, że stało się to kosztem głównie Woli Szydłowieckiej, z "której chłopi mieli tam swoje pasze i wygony" i nie mieli aktualnie gdzie wypędzać bydła. Wyrazili też obawę, że o ile nie dostaną wsie Czerwona Niwa i Wola Szydłowiecka należytego "opatrzenia" to "nie osiędą się".

Powstanie więc mojej Nowej Wsi należy umiejscowić gdzieś około 1560 roku, co czyni ją dzisiaj wsią liczącą około 460 lat i tym pięknym uważam akcentem zakończę ten wpis. Poniżej zamieszczam jeszcze kadr z wspomnianej wyżej Mapy Mazowsza w drugiej połowie XVI, na której Nowa Wieś znajduje się mniej więcej w części centralnej.

Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku (fragm.)

O dalszych losach wioski napiszę w kolejnym poście.

Ewa z Łukaszewskich Piórkowska

Do widzenia.

Witam.

Ten blog założyłam z umiłowania do miejsca, w którym wyrosłam, mieszkałam i które regularnie odwiedzam. Mam nadzieję, że czytelnicy znaleźli na tym blogu ciekawe informacje. W tej chwili cieszę się, że go założyłam, że znalazłam tyle informacji i się nimi podzieliłam. Jeśli znajdę przypadkiem jeszcze coś, co uznam za wartościowe, to pewnie napiszę, ale dzisiaj kończę  regularne poszukiwania i publikacje. Do widzenia.

Ewa z Łukaszewskich Piórkowska

Przynależność administracyjna.

Witam.

   
  W ostatnim poście było o odłączeniu naszych miejscowości od gminy Bolimów i przyłączeniu do gminy Puszcza Mariańska. Dzisiaj chciałabym prześledzić przynależność naszych wiosek na przestrzeni różnych reform administracyjnych.

   Jeśli przyjąć, że Budy Bolimowskie pojawiły się gdzieś około 1740 roku, wówczas znajdowały się w województwie rawskim, starostwie bolimowskim. Należały do dóbr królewskich. Taka przynależność miała miejsce do rozbiorów Polski, kiedy to znalazły się w zaborze pruskim. Następnie król pruski Fryderyk Wilhelm w 1774 roku nadał te tereny Michałowi Hieronimowi Radziwiłłowi.

  W czasach napoleońskich teren obejmujący Księstwo Warszawskie został podzielony na 6 departamentów: bydgoski, kaliski, łomżyński, płocki, poznański i warszawski. Departamenty podzielono na powiaty, a powiaty na gminy. Nasze wioski należały do departamentu warszawskiego, powiatu sochaczewskiego, gminy Bolimów.
 
  Po klęsce Napoleona, w latach 1816-1837 podzielono obszar Królestwa Polskiego na 8 województw, a te na obwody i powiaty. Nasze wioski należały wówczas, do województwa mazowieckiego i prawdopodobnie do obwodu sochaczewskiego, który miał siedzibę w Łowiczu, do powiatu sochaczewskiego.

   W 1937 roku Królestwo Polskie zostało podzielone na 8 guberni. Nasze wioski należały do guberni mazowieckiej, która w 1845 roku została przemianowana na gubernię warszawską. W guberniach wyodrębniono powiaty. Nasze wioski należały do powiatu łowickiego.

    W 1866 roku nastąpiła reforma administracyjna i Budy Bolimowskie z okolicznymi wioskami należały do guberni warszawskiej, powiatu łowickiego, gminy Bolimów. Lokalną administracją wsi zajmował się sołtys, a gminy wójt. 

  W 1918 roku po odzyskaniu niepodległości przez Polskę, utworzono trzystopniowy podział terytorialny. Województwa zostały podzielone na powiaty, a te na gminy. W 1937 roku było 16 województw: białostockie, kieleckie, krakowskie, lubelskie, lwowskie, łódzkie, nowogrodzkie, poleskie, pomorskie, poznańskie, stanisławowskie, śląskie, tarnopolskie, warszawskie, wileńskie, wołyńskie i wydzielone miasto Warszawa, 264 powiaty, 611 gmin miejskich i 3195 gmin wiejskich. 

Nasze wioski znalazły się w województwie warszawskim, powiecie łowickim, gminie Bolimów. Jak pisałam w poprzednim poście w 1927 roku odbyły się udane "przenosiny" do gminy Korabiewice, powiatu skierniewickiego, województwa mazowieckiego.

  W 1933 roku w wyniku reformy administracyjnej powstały nowe jednostki administracyjne - gromady. W naszej okolicy powstały 3 gromady:

• Bartniki - obejmujące: Bartniki, Działki Rokita, Prochowy Młynek, Mścichy
• Grabina - obejmujące: Grabinę Dużą, Grabinę Małą, Małe Łąki, Hejmanowo
• Radziwiłłów - obejmujące: Radziwiłłów, Małe Kąty, Stacja Kolejowa Radziwiłłów, folwark Staro Radziwiłłów.

  W 1938 roku Ustawą z dnia 9 kwietnia 1938 roku powiat skierniewicki, do którego należały nasze wioski został wyłączony z województwa mazowieckiego i włączony do województwa łódzkiego  (Dz. U z 1938.Nr 27. Poz.240) 

  Po drugiej wojnie światowej w 1945 roku zaistniała potrzeba stworzenia podziału administracyjnego. Utworzono trzystopniowy podział państwa na województwa, powiaty i gminy. Z uwagi na znaczne zmiany obszaru nowego państwa podział ten dotyczył między innymi utworzenia nowych województw. Był on wielokrotnie poprawiany. Ostatecznie utworzono 14 województw: białostockie, gdańskie, kieleckie, krakowskie, lubelskie, łódzkie, olsztyńskie, pomorskie, poznańskie, rzeszowskie, szczecińskie, śląskie, warszawskie, wrocławskie i 2 miasta wydzielone Warszawa i Łódź. W 1950 roku dokonano pewnych zmian w podziale na województwa, między innymi utworzono województwa koszalińskie, zielonogórskie, opolskie, województwo śląskie przemianowano na katowickie, a pomorskie na bydgoskie. Natomiast na niższym szczeblu trwały prace nad utworzeniem rad narodowych. Poniżej fragment uchwały dotyczącej powstania rad narodowych z podaniem przyczyny ich utworzenia. Co ciekawe, kiedy w 1972  roku likwidowano gromady uzasadnienie było bardzo podobne.

  Ustawą z dnia 25 września 1954 roku o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych 

W celu 

- włączenia coraz szerszych rzesz pracujących chłopów do udziału w rządzeniu Państwem, rozwijania ich twórczej inicjatywy i aktywności dla pomnażania dobrobytu i kultury wsi,

- sprawniejszego zaspokajania potrzeb materialnych i kulturalnych ludności

- dalszego zbliżenia organów władzy państwowej do najszerszych mas pracujących wsi - stawowi się co następuje:

Art. 1 W miejsce dotychczasowych gmin i gromad tworzy się nowe gromady, jako jednostki podziału administracyjnego wsi.

Art. 2 W skład gromady powinny wchodzić wsie, położone na terenie jednej gminy lub sąsiadujących ze sobą gmin, powiązane komunikacyjne oraz posiadające wspólne urządzenia gospodarcze, kulturalne lub zdrowotne." (191pdf) 

W wyniku tej reformy w miejsce 3001 dużych dużych gim utworzono 8789 gromad - odpowiedników dzisiejszych sołectw. Ten podział nie sprawdził się jedna i stopniowo od niego odchodzono na rzecz większych jednostek - gmin. I tak w 1972 roku istniało już tylko 4300 gromad.

Według Wykazu Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 roku w województwie łódzkim, z dawnego powiatu skierniewickiego, dawnej gminy Korabiewice utworzono 40 gromad: Aleksandria, Bartniki, Bednary, Biernik, Biernik Włościański, Budy Zaklasztorne, Chrząszczew, Długokąty, Emilianów, Górki, Grabie, Grabina, Huta Nowa, Huta Partacka, Huta Stara, Karnice, Korabiewice, Lisowola, Łajszczew Nowy, Łajszczew Stary, Marianów, Michałów, Mrozy, Niemieryczew, Olszanka, Pniowe, Puszcza Mariańska, Radziwiłłów, Sapy, Studzieniec, Waleriany, Wilczynek, Wincentów, Wola Pańska, Wólka Korabiewicka, Wygoda, Zabudziska, Zadworze, Zator, Żuków. Ten podział na drobne liczne gromady utrzymał się niespełna 20 lat i wrócono do gmin.

  W międzyczasie dokonano jeszcze wyłączeń z województw miast Krakowa, Wrocławia i Poznania i podział na 17 województw (białostockie, bydgoskie, gdańskie, katowickie -przemianowane w 1953 na stalingordzkie, kieleckie, krakowskie, lubelskie, łódzkie, olsztyńskie, poznańskie, rzeszowskie, szczecińskie, warszawskie, wrocławskie, koszalińskie, zielonogórskie, opolskie) i miast (Kraków, Łódź, Poznań, Warszawa i Wrocław) istniał do 1975 roku.  

  Ustawą z dnia 29 listopada 1972 roku o utworzeniu gmin i zmianie ustawy o radach narodowych 

"W celu stworzenia korzystniejszych warunków dla rozwoju społeczno - gospodarczego wsi, intensyfikacji rolnictwa i poprawy warunków bytowych mieszkańców oraz w celu pogłębienia demokracji socjalistycznej, dalszego wzmocnienia roli i autorytetu rad narodowych i ich organów na terenach wiejskich, a także dla usprawnienia ich działalności stanowi się co następuje: 

Art. 1 1. Tworzy się gminy jako podstawowe jednostki podziału administracyjno- gospodarczego na terenach wiejskich, stwarzające ze względu na swe rozmiary, potencjał gospodarczy i urządzenia odpowiednie warunki dla kierowania rozwojem gospodarczym i społeczno kulturalnym oraz dla zaspokajania potrzeb mieszkańców. 

         2. Znosi się dotychczasowy podział terenów wiejskich na gromady.

         3. Znosi się osiedla jako odrębne jednostki podziału administracyjnego..."

Art. 75 1. W celu pogłębienia samorządności mieszkańców wsi gminna rada narodowa dzieli obszar gminy na sołectwa.

           2. Sołectwo obejmuje w zasadzie wieś, sąsiadujące ze sobą wsie lub inne tereny, na których występują wspólne problemy społeczno - gospodarcze.

             3. Mieszkańcy sołectwa, którym przysługuje prawo wyboru do gminnej rady narodowej, odbywają zebrania wiejskie w celu omawiania wspólnych spraw dotyczących sołectwa..."(312pdf)

  Uchwała nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 grudnia 1972 roku w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim...

§ 6 W powiecie łowickim, województwie łódzkim tworzy się następujące gminy:...

2) gminę BOLIMÓW z siedzibą gminnej rady narodowej w Bolimowie; w skład nowo tworzonej gminy wchodzą obszary sołectw: Bolimowska Wieś, Bolimów, Humin, Humin -Dobra Ziemskie, Jasionna, Joachimów - Mogiły, Józefów, Kęszycie Wieś, Kolonia Bolimowska, Kolonia Wola Szydłowiecka, Kurabka, Nowe Kęszyce, Podsokołów, Sokołów, Wola Szydłowiecka,  Wólka Łasiecka, Ziąbki, Ziemiary oraz obręby leśne Chojniak i Kaczew z sołectwa Piaski.

§ 14 W powiecie skierniewickim województwie łódzkim tworzy się następujące gminy:...

6) gminę PUSZCZA MARIAŃSKA z siedzibą gminnej rady narodowej w Puszczy Mariańskiej; w skład nowo tworzonej gminy wchodzą obszary sołectw: Aleksandria Bednary, Biernik Towarzystwo, Budy -Kałki, Budy Wolskie, Budy Zaklasztorne, Chrząszczew, Długokąty, Emilianów, Górki, Huta Partacka, Kamion, Karnice, Korabiewice, Lisowola, Marianów z miejscowością Wygoda, Michałów, Mrozy, Niemieryczew, Nowa Huta, Nowy Karolinów, Nowy Łajszczew, Pniowe, Puszcza Mariańska, Sapy, Stara Huta, Stary Karolinów, Stary Łajszczew, Studzieniec, Waleriany, Wincentów, Wola Polska, Wycześniak, Zator, Żuków;

7) gminę SKIERNIEWICE z siedzibą gminnej rady narodowej w Skierniewicach; w skład nowo tworzonej gminy wchodzą obszary sołectw: Balcerów, Bartniki, Borowiny, Budy Grabskie, Brzozów, Dębowa Góra, Feliksów, Grabina z Gromady Radziwiłłów, Grabina z Gromady Miedniewice, Halinów, Józefatów, Miedniewice, Mokra Lewa, Mokra Prawa, Nowe Rowiska, Nowy Ludwików, Pamiętna, Pruszków, Radziwiłłów, Rowiska, Ruda, Rzeczków, Rzymiec, Samice, Sierakowice Lewe, Sierakowice Prawe, Skierniewice, Starbacicha, Strobów, Wola Wysoka, Wólka Strobowska, Zalesie i Żelazna...(14apdf)

  Ustawą z dnia 28 maja 1975 roku o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych:

W celu dostosowania podziału administracyjnego do potrzeb przyśpieszonego rozwoju społeczno gospodarczego kraju, stworzenia warunków bardziej sprawnego zarządzania gospodarką narodową oraz funkcjonowania organów władzy i administracji państwowej, a także w celu zaspokajania rosnących potrzeb stanowi co następuje:

Dwustopniowy podział administracyjny Państwa

Art. 1 Wprowadza się dwustopniowy podział administracyjny Państwa na jednostki stopnia podstawowego i stopnia wojewódzkiego .

2. Jednostkami podziału administracyjnego stopnia podstawowego są gminy i miasta oraz dzielnice większych miast.

3. Jednostkami podziału administracyjnego stopnia wojewódzkiego są województwa, są województwa, miasto stołeczne Warszawa, miasto Kraków, miasto Łódź i miasto Wrocław.

Art. 2 Tworzy się województwa:

1...warszawskie...2...bialskopodlaskie...3...białostockie...4...bielskie...5...bydgoskie...6...chełmskie...

7...ciechanowskie...8...częstochowskie...9...elbląskie...10...gdańskie...11...gorzowskie...

12...jeleniogórskie...13... kaliskie...14...katowickie...15...kieleckie...16...konińskie...

17...koszalińskie...18...miejskie krakowskie...19...krośnieńskie...20...legnickie...21...leszczyńskie...

22...lubelskie...23...łomżyńskie...24...miejskie łódzkie...25...nowosądeckie...26...olsztyńskie...

27...opolskie...28...ostrołęckie...29...pilskie...30...piotrkowskie...31...płockie...32...poznańskie...

33...przemyskie...34...radomskie...35...rzeszowskie...36...siedleckie...37...sieradzkie...

38 województwo skierniewickie, z siedzibą wojewódzkich organów władzy i administracji państwowej w Skierniewicach

39...słupskie...40...suwalskie...41...szczecińskie...42...tarnobrzeskie...43...tarnowskie...44...toruńskie...

45...wałbrzyskie...46...włocławskie...47...wrocławskie...48...zamojskie...49...zielonogórskie. (091pdf)

W ramach tej reformy utworzono 49 województw, 2489 gmin i zlikwidowano powiaty.
Nasze wioski należały wówczas do województwa skierniewickiego, gminy Puszcza Mariańska, aż do 1999 roku.

  Aktualny podział administracyjny wprowadzono od 1.01.1999 roku, kiedy to wprowadzono podział na większe województwa w liczbie 16. Województwa zostały podzielone na powiaty, a powiaty na gminy. Liczba powiatów zmieniała się by w 2010 roku osiągnąć stan 314 powiatów, 65 miast na prawach powiatu, 2479 gmin.
   W wyniku tej reformy nasze wioski wraz z gminą Puszcza Mariańska znalazły się w powiecie żyrardowskim, województwie mazowieckim.

Ewa

Odłączenie od gminy Bolimów.

Witam.

   Dosyć długo próbowałam znaleźć coś dotyczącego odłączenia wiosek Bartniki, Grabina i Radziwiłłów od gminy Bolimów i przyłączenia do gminy Puszcza Mariańska. W albumie "Wędrówki po gminie Puszcza Mariańska (Nowa odsłona)" jak i w kilku podobnych publikacjach można znaleźć jedynie zwięzłe informacje, że w 1927 roku wioski te zostały odłączone od gminy Bolimów i przyłączone do gminy Puszcza Mariańska. Ciekawiło mnie, kto był inicjatorem, jak to się odbyło, chciałam poznać jakieś szczegóły. Informacje o tym znalazłam ostatnio w książce "Puszcza Mariańska Zarys dziejów gminy 1313-2000" autorstwa Tadeusza Jana Murzyna i Jana Józefeckiego.

    Cytując wyżej wymienioną pozycję dowiedziałam się, że "W początkach lat dwudziestych z inicjatywą zmian terytorialnych wystąpili najpierw kolejarze zamieszkali głównie w Bartnikach i Radziwiłłowie, potem ich inicjatywę poparli praktycznie wszyscy. Domagano się przeniesienia kilkunastu wsi z powiatu łowickiego do skierniewickiego i utworzenia, w miarę możliwości, gminy na miejscu w Radziwiłłowie. Z listu skierowanego 3 czerwca 1925 roku do Starosty Skierniewickiego wynika, że zabiegi trwają już od kilku lat, lecz są skutecznie niwelowane przez Starostwo Łowickie. Jak podkreślają zainteresowani jedynym motywem domagania się przez nich zmian administracyjnych, jest mała odległość i dobry dojazd kolejowy do Skierniewic." 

           

       W przypisach do powyższego zamieszczono między innymi zachowaną w Archiwum Akt Nowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie z roku 1925 Uchwałę Zebrania Wiejskiego Wsi Radziwiłłów odnośnie przyłączenia wsi do powiatu skierniewickiego.

        "W dniu 7 czerwca 1925 roku we wsi Radziwiłłów pow. łowickiego odbyło się zebranie wiejskie pod przewodnictwem miejscowego sołtysa Jana Słojewskiego, na którym z ogólnej liczby 22 gospodarzy mających prawo głosu, na zebraniu obecnych było 20, wobec czego przewodniczący uznał zebranie za prawomocne.

Porządek dzienny:

Sprawa odłączenia wsi Radziwiłłów od gminy Bolimów i starostwa łowickiego.

Wobec tego, że wieś Radziwiłłów jest odległa od urzędu gminnego przeszło 15 kilometrów, od starostwa zaś przeszło 30 kilometrów, jak również droga do Bolimowa prowadzi przez las w dodatku piaszczysta, przeto racjonalniej byłoby przyłączyć Radziwiłłów do gminy w Korabiewicach odległej o 4 kilometry i starostwa skierniewickiego odległego o 8 kilometrów, zaś o ile to możliwe utworzyć samoistną gminę przy kościele (na Bartnikach) w Radziwiłłowie.

Zebrani na propozycje przewodniczącego sołtysa zgodzili się jednogłośnie prosząc czynniki miarodajne o szybką realizację projektu, unieważniając uchwałą powyższą wniesiony jakoby od wsi Radziwiłłów protest w tej sprawie. 

Niniejszą uchwałę zakończono, odczytano i podpisano.

                                                                         Przewodniczący zebrania."

      Powyższe uzasadnienie dotyczące odległości, jest jak najbardziej zasadne. Droga, którą mieszkańcy Radziwiłłowa, Bartnik i Grabiny zmierzali do Bolimowa była drogą gruntową wiodącą przez las - traktem bolimowskim. Trakt ten do dzisiaj pozostał dobrze przejezdny rowerem, pieszo, czy konno. W tamtych czasach nie podróżowano tamtędy samochodem, ale każdy dostępny środek transportu nie zmieniał faktu, że prawie cała ta droga prowadziła przez las, co zapewne stwarzało niebezpieczeństwa dla podróżujących. Natomiast gmina w Korabiewicach miała siedzibę w blisko położonej Puszczy Mariańskiej. Droga do niej prowadziła przez wieś Budy Zaklasztorne i krótki odcinek leśny tuż przed Puszczą Mariańską. Jeszcze istotniejszą była odległość do starostwa powiatowego, która była niewspółmiernie dłuższa. Do Skierniewic była to odległość 1 stacji kolejowej, a drogami publicznymi około 10 kilometrów. Drogi do Łowicza nie bardzo zamożnym przecież mieszańcom tych wsi należało współczuć. Wiodła ona przez Skierniewice, Bełchów Mysłaków lub alternatywnie, gdzieś przez Puszczę Bolimowską. W każdym przypadku wynosiła ponad 30 kilometrów. Zapewne wspomniane wyżej przeszkody ze strony starostwa łowickiego mogły wnikać z  powodów ekonomicznych - podatkowych.

     Zacytujmy jeszcze jedną pochodzącą z 1926 roku pozycję zachowaną również w Archiwum Akt Nowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Warszawie.

      Wojewoda Warszawski Proponuje przyłączenie Radziwiłłowa i okolicznych wsi do pow. skierniewickiego.

"Wojewoda Warszawski                                                          Warszawa dnia 13 grudnia 1926 roku

L. SM. 4175/10

Przyłączenie rejonu Radziwiłłów 

do powiatu skierniewickiego

                                                                                            Do 

                                                                                            Ministra Spraw Wewnętrznych 

                                                                                            Wydział AO

                                                                                            w m.

     W wykonaniu polecenia Ministerstwa z dn. 17. III rb. L. AO. 199 przedstawiam w załączeniu opinię Prezesa Sądu Apelacyjnego w Warszawie i Warszawskiej Izby Skarbowej oraz plany sytuacyjne wraz z opisem tzw. Rejonu Radziwiłłów sporządzonym przez Starostę Skierniewickiego. Przesyłając wyż. wymienione uzupełnienia podtrzymuję wniosek mój z dnia 12. I. rb. L. SM 5037/6 w sprawie granic powiatu skierniewickiego i łowickiego.

       Nadmieniam, że sprzeciw zebrań gromadzkich wsi Grabie i Bartniki przeciw przyłączeniu tych wsi do gminy Korabiewice nie posiada żadnych podstaw istotnych. Położenie topograficzne  tych miejscowości wymaga bezwzględnie przyłączenia ich do pow. skierniewickiego.

        Z uwagi na miejscowe stosunki upraszam o traktowanie sprawy niniejszej w trybie przyśpieszonym. Proponowane zmiany wyczerpują wnioski i prośby co do zmian granic pow. łowickiego i skierniewickiego. 

                                                                                             Za Wojewodę"

      To, że wieś Grabie mogła być niechętna owym przenosinom, może wynikać, że stamtąd bliżej było chyba do Bolimowa. Bartniki jako wieś wzdłuż drogi, być może też nie była jednomyślna co do tej zmiany. Niektórym mieszkańcom Bartnik było bliżej do Puszczy, innym dalej. Oczywiście mogły być też inne przyczyny. Nie znam ich dzisiaj. Może znajdę jeszcze jakieś informacje na ten temat oraz na temat potencjalnych przeszkód Starostwa Łowickiego do tej zmiany. 

       Na koniec zamieszczam Rozporządzenie Rady Ministrów, z 1927 roku, Nr 31, poz. 268, które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw. Z uwagi na to, iż źródło zawsze jest ciekawe i dziennik jest dostępny w Internecie zamieszczam całą stronę, a lekturze polecam głównie nasze rozporządzenie numer 268, po prawej stronie, a to "sąsiedzkie" dodaję jako ciekawostkę. Poniżej link.

http://dziennikustaw.gov.pl/du/1927/s/31/268/1

       Tak więc od 1 kwietnia 1927 roku nasze wioski "przeniosły" się do sąsiedniej gminy, w której stanowić będą jedne z większych wsi.

Tyle na dzisiaj.

Ewa

                                                                                     

Brat bliźniak

Witam.

Przeglądając ostatnio Internet znalazłam zdjęcie przypominające nasz dworzec radziwiłłowski. 

Dla lepszego oglądu najpierw przypomnę jeszcze nasz dworzec.

Dworzec w Radzwiwiłłowie 1945 rok. 

Poniżej łudząco podobny - brat bliźniak.

Stary dworzec w Szymanowie.

Powyższy dworzec został wybudowany w Szymanowie na trasie kolei z Warszawy do Sochaczewa. Został on niestety zniszczony przez Niemców 17 stycznia 1945 roku. Informację o tym dworcu znalazłam na stronie bazakolejowa.pl

Obydwa powyższe dworce oraz kilka innych, które wymienię poniżej, zaprojektował urodzony w 1882 roku w Łodzi Romuald Miller. Był on jak podaje Wikipedia architektem i naczelnikiem wydziału budownictwa warszawskiej PKP.

Romuald Miller zaprojektował jeszcze jedną parę bliźniaczych dworców- w Kole i w Koninie. Niestety, ten koniński dworzec też nie przetrwał do dziś.

Budynek dworca w Kole.

Stary budynek dworca w Koninie.

Romuald Miller zaprojektował też znane nam bliżej dworce w Żyrardowie, Grodzisku Mazowieckim, Pruszkowie, ale też w Gdyni, Lublinie, Aleksandrowie Kujawskim. 

Był projektantem wielu kamienic i gmachów. Pochowany jest w alei zasłużonych na warszawskich Powązkach.

W wątku o bliźniakach wypada jeszcze wspomnieć o innym Radziwiłłowie. Już w 1726 roku istniała tu parafia pod wezwaniem Siedmiu Boleści Najświętszej Marii Panny.

Radziwiłłów, 1998 r. Kościół pw. Siedmiu Boleści Najświętszej Marii Panny

z lat 1933-1934 fundacji Józefa Nagrodzkiego, właściciela majątku Siestratyn.

Obecnie cerkiew prawosławna. Fot. Leon Popek.

Cytując ze strony www.wolhynia.pl "Wg Synodu łuckiego Kościół ten z 1726 r. wymieniony był wśród kościołów zniszczonych. Nowa erekcja z 16.01.1731 r. przez księcia Aleksandra Lubomirskiego (w księgach krzmienieckich z 28.06.1735 r. datowany był akt erekcyjny). Nowy kościół, drewniany, wybudowany został w 1760 r. przez ks. Pawła Moklaka. Po pożarze odbudowany (drewniany) w roku 1841, pozostał pod opieką ks. Stanisława Sagatowskiego. Józef Nagrodzki, właściciel Siestratyna, ostatnią wolę zmarłego wuja Bolesława Jankowskiego spełnił i w latach 1933-34 zbudował kościół murowany. Parafia w 1938 r. liczyła 2100 wiernych. Kaplice: drewniana, zbudowana w 1830 r., odbudowana przez Bolesława Jankowskiego, w roku 1933 powiększona i na cmentarzu również drewniana. Ostatnim proboszczem był ks. Mikołaj Brodecki; ur. w 1895 r., wyśw. w 1919r., zm. w 1949 r.

Do parafii należały następujące miejscowości: Radziwiłłów, Bałki, Batków, Baszarówka, Bugajówka, Gaje Lewiatyńskie, Kopanie, Krzyże, Lewiatyn, Oparysy, Pereniatyn, Podzamcze, Sarnowa, Siestratyn, Srebrno, Stojanówka, Suchodoły, Wola Piłsudskiego.

Obecnie kościół znajduje się w dobrym stanie. Decyzją rówieńskiej obwodowej rady nr 03586 z dn. 2.08.1946 r. został przeznaczony na działalność kulturalną. Jest w nim szkoła sportowa.

Na cmentarzu parafialnym zachowało się wiele polskich grobów, m.in. zbiorowa mogiła powstańców z 1863 roku. Kaplice zniszczone po 1945 r."

Ten Radziwiłłów był miastem znajdującym się w powiecie dubieńskim, w dawnym województwie wołyńskim... W latach 1564-1940 nazywał się Radziwiłłów, później w latach 1940-1993 miał poprawną ówcześnie polityczną nazwę Czerwonoarmiejsk. Obecnie znajduje się w powiecie Rówieńskim na Ukrainie. Dla zainteresowanych link do Wikipedii.
https://pl.wikipedia.org/wiki/Radziwi%C5%82%C5%82%C3%B3w_(miasto)

Poniżej znalezione w Internecie pocztówki ze starego wołyńskiego Radziwiłowa.

Radziwiłłów, miasto, 1914 r. Fragment miasta z apteką.

Pocztówka rosyjska. Ze zbiorów Tadeusza Marcinkowskiego.

Radziwiłłów, 1915 r. Ul. Kolejowa.

Pocztówka rosyjska. Ze zbiorów Tadeusza Marcinkowskiego.

Co ciekawe nasz Radziwiłłów Mazowiecki i ten wołyński były miejscem walk w czasie powstania styczniowego. Nasz Radziwiłłów był bardziej punktem komunikacyjnym, a potyczki odbywały się za Bartnikami, w Joachimowie i okolicznych lasach. Tam na Wołyniu, dnia 2 lipca 1863 roku miało miejsce duże starcie, które zakończyło się niestety klęską powstańców. Generał Józef Wysocki miał zamiar rozniecić powstanie na Ukrainie. Niestety mimo przewagi liczebnej - dysponował 1000 ludzi, jego atak został odparty i powstanie nie objęło Ukrainy... 

Szukając braci, nie koniecznie bliźniaków, mamy jeszcze Radziwiłłów w w powiecie ostrowskim, w województwie wielkopolskim...

Tak to się stało, że z dwóch bliźniaczych dworców w Radziwiłłowie i Szymanowie, przetrwał nasz. Z dwóch bliźniaczych dworców w Koninie i Kole też przetrwał jeden. Jeśli zaś chodzi o miejscowości i parafie Radziwiłłów, to kiedyś był w Polsce starszy brat. Obecnie w Polsce został tylko nasz - z przydomkiem Mazowiecki i z nową parafią, jakby powstałą po upadku tamtej wołyńskiej...
Tyle na dzisiaj.
Ewa

Mapa Archi Dyecezyi Warszawskiej ułożona przez X. Bernarda Gratowskiego Kapucyna w Zakroczymiu 1887 r.

Witam.

Znalazłam ostatnio ciekawą mapę. Jest to "Mapa Archi Dyecezyi Warszawskiej ułożona przez X. Bernarda Gratowskiego Kapucyna w Zakroczymiu 1887 r." dedykowana "Exccelencyi Jaśnie Wielmożnemu i Najprzewielebniejszemu Xiędzu Wincentemu Teofilowi Chościak Popielowi Arcybiskupowi Archi-Dyecezyi Warszawskiej Doktorowi ?-tej Teologii Kawalerowi Ord. S-ej Anny i S-go Stanisława 1-ej Klassy Ofiaruje najniższy sługa X.B.G.K." Mapa zawiera też wykaz znajdujących się w jej obszarze kościołów, klasztorów, kościołów przyklasztornych i kaplic ze wskazaniem, w jakim dekanacie się znajdują, gdzie znajdują się filie i klasztory.

Na mapie mamy Radziwiłłów, ale zaznaczony tylko jako stacja drogi żelaznej. Nie zostały naniesione miejscowości Bartniki i Grabina. Było tak prawdopodobnie, aby nie tracić czytelności mapy. Nie było jeszcze wówczas kościoła w Bartnikach, więc nasi mieszkańcy przynależeli do parafii w Bolimowie. Liczbę parafian w Bolimowie oszacowano na 4540 osób. Bolimów należał do guberni warszawskiej, dekanat łowicki, stacja pocztowa w Łowiczu. Sąsiednie Skierniewice miały już swój dekanat skierniewicki, Wiskitki grodziski, a Szymanów dekanat sochaczewski. 

W sąsiedztwie Radziwiłłowa znajduje się Puszcza Korabiewska - obecnie Puszcza Mariańska, w której wyszczególniono istnienie mariańskiego kościoła pozakonnego. Natomiast w sąsiednich Miedniewicach zaznaczono kościół pozakonny reformacki. Oczywiście wiadomo, że klasztor w owym czasie już nie funkcjonował, jako skutek represji po powstaniu styczniowym. W Żyrardowie istniała kaplica ówcześnie kaplica będąca filią kościoła w Wiskitkach. Co ciekawe Żyrardów nie jest wówczas tożsamy z Rudą Guzowską, w której znajdowała się stacja kolejowa. W Żyrardowie była wówczas kaplica będąca podobnie jak kaplica w Guzowie podległa parafii w Wiskitkach. Co ciekawe, dzięki tej osadzie w Żyrardowie parafia w Wiskitkach była po Warszawie i Łodzi najliczebniejsza. Liczyła ona 18680 parafian. 

Na mapie tej rzeka Rawka podpisana jest jako Rawa czyli Bolimowka.

Mapę zamieszczam jako ciekawostkę. Dotyczy ona głównie analizy diecezji pod kątem kościelnym, ale naniesiono na niej główne drogi, koleje i rzeki i nazwy wsi, które dzisiaj stanowią część Warszawy.

Tyle na dzisiaj. Ewa

100 lat szkolnictwa w naszych wioskach.

Witam.

W dniach 20 i 21 maja 2016 roku w Zespole Szkolno -Gimnazjalnych im. Jana Kwiecińskiego w Bartnikach odbyły się uroczystości jubileuszowe z okazji 100-lecia szkolnictwa na terenie Bartnik, Grabiny i Radziwiłłowa.

Za początek szkolnictwa na tym obszarze uznaje się datę związaną z utworzeniem w dniu 19 kwietnia 1916 roku Jednoklasowej Powszechnej Szkoły w Bartnikach. Nauczycielem tej szkoły był właśnie Jan Kwieciński.
W czasie uroczystości szkolnych na wystawie dotyczącej historii szkoły sfotografowałam dokument datowany 19 kwietnia 1916 roku o treści następującej:

" Cesarsko Niemiecki Zarządca Okręgu Łowickiego 
 Nr 1062                                                                                                Łowicz 19-tego.  Kwietnia 1916
Na piśmienne podanie pańskie z dnia 12 b.m. oraz osobiste przedstawienie się donosi się, że pan jako nauczyciel przy szkole w Bartnikach odemnie odwołalnie zostaje zatwierdzony.
Posada jest ważna od dnia rozpoczęcia nauki.
Podpis

Do nauczyciela
pana Jana Kwiecińskiego
w Bartnikach
gminy Bolimów"

Dokument z 1916 z informacją o mianowaniu Jana Kwiecińskiego na nauczyciela szkoły w Bartnikach.

Wydaje się, że to tym dokumentem potwierdzono rozpoczęcie działalności pierwszej szkoły w Bartnikach. Dokument ten jest prawie cały w języku polskim, oprócz danych nadawcy i daty, które są w języku niemieckim. To trochę smutne, że Rosjanie okupując te ziemie około 120 lat nie zezwolili na utworzenie na tym terenie szkoły. Niemcy po ustąpieniu Rosjan też zapewne nie uczynili tego bezinteresownie. Być może był to element walki politycznej mającej przedstawić nowego okupanta w lepszym świetle niż ten poprzedni.

Polska wieś nie miała w okresie zaborów szans na dobrą szkołę. W okolicznych wioskach z gminy Puszcza Mariańska powstały jeszcze przed utratą niepodległości, w latach 1776-1780 jednoklasowe szkoły w Gzdowie, Łajszczewie Starym, Michałowie, Studzieńcu i Puszczy Mariańskiej. W Puszczy utworzono w 1834 roku szkołę przyklasztorną o rozszerzonym programie nauczania. Niestety została ona zamknięta w ramach represji po powstaniu styczniowym.

Oczywiście nie można powiedzieć, że nie było żadnego nauczania w naszych wioskach. Mój pradziadek Grzegorz Mińkowski nie chodził do żadnej szkoły, a potrafił pisać i czytać po polsku i po rosyjsku. Nie był w armii carskiej, więc tam się tego nie nauczył. Dzieci mojego prapradziadka Jana, których wyrosło w Grabinie 12 uczyły się czytać od jakiejś nauczycielki, która w nieznanych mi bliżej okolicznościach "była u niego". Tylko kilkoro ostaniach z tej dwunastki doczekało się szkoły Jana Kwiecińskiego. Pozostali pisali słabo, ale czytali wystarczająco dobrze. 

Jan Kwieciński, aby zostać nauczycielem ukończył mieszczące się na Ursynowie (dzisiaj dzielnica Warszawy) prywatne seminarium nauczycielskie. Matury z tej szkoły były uznawane przez niektóre zagraniczne uniwersytety. Szkoła ta powstała w majątku przekazanym przez hrabiego Adama Krasińskiego w 1906 do bezpłatnego używania dla seminarium nauczycielskiego. 

Dla osób zainteresowanych tym seminarium zamieszczam link do biblioteki cyfrowej, w której można zapoznać się z broszurą "Wskazówki dla wstępujących do prywatnego seminarium nauczycielskiego w Ursynowie" Podano tam szczegółowo, informacje dotyczące przedmiotów nauczania, opłat, pobytu w internacie. Ciekawa publikacja. Polecam. 

http://dlibra.umcs.lublin.pl/dlibra/doccontent?id=14231

(Proponuję inne przeglądarki niż chrome, która nie zawsze otwiera dokumenty z bibliotek cyfrowych.)

W szkole w Bartnikach pokazano również świadectwo Jana Kwiecińskiego z tego seminarium.

Świadectwo Jana Kwiecińskiego z 1914 roku.

Powyższe świadectwo wypisano w języku rosyjskim i polskim. Jego treść jest następująca:

"Prywatne Męskie Seminarium dla Nauczycieli Ludowych w Ursynowie (Powiat Warszawski)

Świadectwo

Kwieciński Jan

urodzony 15 lutego 1894r

wyznania rz. katolickiego

przyjęty 2 września 1914 r

na zasadzie egzaminu 

na I-szy kurs Prywatnego Seminarium Nauczycielskiego

w Ursynowie

uczęszczał w ciągu 4-ch lat, w roku 1914

ukończył całkowity kurs nauki i złożył egzamin ostateczny

Kwieciński Jan

sprawował się wzorowo

i wykazał postępy:"

Zapewne na drugiej stronie znajdowały się oceny, ale na chwilę obecną nie mam fotografii strony odwrotnej.

Zajęcia w tej pierwszej, oficjalnej szkole odbywały się w wynajętych izbach chłopskich, co powodowało wiele niedogodności, ale najważniejsze, że szkoła była. 

1932 lub 1933 rok, uczniowie w szkole Jana Kwiecińskiego. Nauczycielka po prawej nieustalonego imienia Pani Piątkowska.

Uczniowie szkoły Jana Kwiecińskiego 1932-1938 w czasie "prac społecznych".

W 1930 roku szkoła była pięcioklasowa i powinna mieć 6 nauczycieli - pracowało 5. Uczniowie uczyli się w 5 "wypożyczanych" izbach o łącznej powierzchni 145m2. Zapisanych do niej było 232 uczniów podzielonych na 7 oddziałów. (BJ)

W 1935 roku pozyskano od hrabiego Sobańskiego działkę pod budowę szkoły. W 1938 roku oddano budynek do użytku szkoły. W latach 1937-38 do szkoły, która przekształciła się w szkołę siedmioklasową uczęszczało około 400 uczniów. Te liczby wskazują, na bardzo dużą liczbę uczniów w jednej klasie i dużą liczbę dzieci w naszych wioskach. 

Dnia 23 marca 1964 roku otwarto nowy budynek szkolny, w którym dzieci uczą się do dziś. 

Z przodu dawny, w tle nowy budynek szkoły.

Dnia 30 września 2002 roku Zespołowi Szkolno - Gimnazjalnemu nadano imię Jana Kwiecińskiego.

W 2013 roku rozbudowano budynek szkolny i powiększył się o nową halę sportową, pracownię komputerową i kilka sal lekcyjnych. 

Dzisiaj szkoła wygląda pięknie i stanowi wizytówkę tych wiosek nie tylko w sensie zasobu materialnego, ale głównie edukacyjnego, osobowego, kulturalnego. Oby tak dalej.

Mam nadzieję, że ten post rozszerzę jeszcze i dodam więcej informacji, ale dopiero po wizycie w szkole. 

Tyle na teraz.

Ewa